Które produkty zbożowe można spożywać na diecie bezglutenowej?
Eliminacja glutenu z diety to coraz popularniejszy sposób odżywiania w naszym społeczeństwie. Korzyści z tego dostrzegają nie tylko osoby cierpiące na celiakię i nietolerancję glutenu, ale też osoby zdrowe, które starają się odżywiać bardziej racjonalnie. Dieta bezglutenowa, podobnie jak inne diety eliminacyjne, wiąże się z uważnym studiowaniem składów produktów i wybieraniem tych, które są pozbawione glutenu. Głównym źródłem glutenu są oczywiście zboża, ale nie wszystkie. Dlatego osoby chcące ograniczyć spożycie glutenu wcale nie muszą rezygnować całkowicie z produktów zbożowych w swojej diecie. Co zatem można jeść na diecie bezglutenowej? Jak sobie radzić w przypadku celiakii i uczulenia na gluten?
Produkty zbożowe zawierające gluten
O produktach bezglutenowych mówimy wtedy, gdy dany produkt zawiera poniżej 20 ppm glutenu, czyli mniej niż 20 mg glutenu na kilogram produktu. Taki produkt może uzyskać symbol Przekreślonego Kłosa, który dla konsumenta stanowi wyraźną informację, iż jest on bezglutenowy. Po takie produkty z powodzeniem mogą sięgać osoby chcące ograniczyć spożycie glutenu. A w jakich produktach możemy się go spodziewać w większej ilości? Głównym źródłem glutenu są oczywiście zboża, w szczególności pszenica i jej odmiany, a więc orkisz, samopsza czy płaskurka, ponadto jęczmień, żyto, zwykły owies oraz wszelkie produkty z dodatkiem wymienionych zbóż i pozyskanych z nich składników. Do takich produktów zaliczamy oczywiście mąki pszenne, żytnie, owsiane, jęczmienne, kaszę jęczmienną, mannę, owsianą, kuskus, bulgur, pieczywo, makaron pszenny, żytni oraz dania mączne, czyli pierogi, kluski, kopytka, pyzy, naleśniki, ciasto na pizzę oraz drożdżówki, ciasta i ciastka. Śmiało można powiedzieć, że większość produktów i posiłków w naszym codziennym menu zawiera pewną ilość glutenu. Dlatego przejście na dietę bezglutenową często wymaga wprowadzenia naprawdę wielu zmian oraz przeanalizowania poszczególnych składów wybieranych przez nas produktów spożywczych.
Produkty zbożowe pozbawione glutenu
Choć jak wspomnieliśmy, produkty zbożowe to główne źródło glutenu, istnieją też takie, które są go pozbawione. To doskonała alternatywa dla osób, które ze względów zdrowotnych muszą przejść na dietę bezglutenową lub po prostu chcą nieco zmienić sposób żywienia na bardziej zdrowy i ekologiczny. Do naturalnych zbóż bezglutenowych zaliczamy: ryż, gryka, proso, kukurydza, amarantus, quinoa, teff oraz sorgo. Ponadto glutenu nie zawierają kasze uzyskane ze zbóż naturalnie bezglutenowych, na przykład kasza jaglana z prosa. Z tego rodzaju zbóż otrzymamy na rynku także bezglutenowe mąki, płatki kukurydziane, skrobię kukurydzianą i ryżową, a także makarony, pieczywo, bułka tarta czy popcorn bez dodatków. Coraz częściej na rynku pojawiają się też bezglutenowe odpowiedniki popularnych produktów, takich jak proszek do pieczenia, sos sojowy tamari, ciasta i ciastka pieczone na bezglutenowej mące i wiele, wiele innych. To dobra wiadomość dla osób chcących przejść na dietę bezglutenową bez zbytniej ingerencji w nawyki żywieniowe i konieczność rezygnowania z ulubionych produktów. Wystarczy je po prostu zamienić na te w wersji bezglutenowej.
Produkty zbożowe, które mogą zawierać niewielkie ilości glutenu
Na rynku spotkamy też produkty, które zgodnie z podaną wcześniej definicją posiadają kategorię bezglutenowych, niemniej są w nich obecne śladowe ilości glutenu. O ile dla osób bez nietolerancji glutenu nie ma to żadnego znaczenia, o tyle chorujący na celiakię muszą brać ten fakt pod uwagę. Dla nich niebezpieczna może być nawet taka śladowa ilość glutenu w pożywieniu. Z tego względu ich dieta jest znacznie bardziej ścisła i restrykcyjna. Do produktów, w których możemy znaleźć niewielkie ilości glutenu zaliczamy: kukurydziane płatki śniadaniowe, zawierające słód jęczmienny, chrupki kukurydziane, produkty wytworzone ze zbóż naturalnie bezglutenowych dostępne w ogólnej sprzedaży, które mogły zostać zanieczyszczone glutenem już na etapie wzrostu zboża (taka sytuacja często ma miejsce w przypadku owsa). Jeżeli na opakowaniu nie widnieje informacja, że dany produkt nie posiada glutenu, a co więcej, producent przestrzega, że produkt może zawierać śladowe ilości tego składnika, musimy liczyć się z tym, że nie jest to produkt całkowicie bezglutenowy. W wypadku osób z ostrą nietolerancją po jego spożyciu może wystąpić reakcja alergiczna, dlatego dla własnego bezpieczeństwa lepiej z takiego produktu zrezygnować.
