Rozszerzanie diety niemowlaka - kiedy zacząć i jakich zasad przestrzegać?
Rozszerzanie diety niemowlaka jest przełomem nie tylko w życiu dziecka, ale także jego rodziców, którzy stopniowo wprowadzają nowe pokarmy i ograniczają karmienie maluszka mlekiem. Cały proces może trwać nawet ponad 2 lata, wymaga sporej świadomości dotyczącej wyboru produktów, ale także ich pochodzenia. Kupując odpowiednie składniki nowej diety i podając je dziecku, budujesz jego odporność i wpływasz na stan jego zdrowia i na jego podejście do nowych smaków.
Jak ważne jest prawidłowe rozszerzanie diety dziecka w pierwszym roku życia?
Dla dziecka próbowanie zupełnie nowych smaków i konsystencji jest wyjątkowym doznaniem. Owszem, maluch intensywnie bada wszystko swoim językiem, wkładając do buzi różne przedmioty, ale to pokarmy stałe mogą go smakiem zachwycić lub zniechęcić. Dziecko uczy się przeżuwać, połykać, rozgniatać dziąsłami czy pierwszymi ząbkami na papki, a następnie kawałki jedzenia. Z czasem także chwyta je samodzielnie i wkłada do buzi, uczy się także picia z kubeczka, co z kolei przekłada się na jego umiejętność mówienia.
Nowe bodźce wzrokowe, dotykowe i smakowe wpływają na zmysły, motorykę, mowę, kształtują upodobania kulinarne, ale produkty spożywcze mają także niebagatelny wpływ na zdrowie. Dostarczają kolejnych, niezbędnych do rozwoju składników odżywczych, energii i sycą.
Kiedy zacząć rozszerzanie diety niemowlęcia?
W naszym kraju zaleca się, by podawać stałe posiłki dzieciom od 17 tygodnia życia, najpóźniej od 26 tygodnia. Zachęca się też mamy, by karmiły wyłącznie piersią, dopóki dziecko nie skończy 6 miesięcy, a nawet dłużej, jeśli maluch nie wykazuje ochoty, by spróbować nowych produktów. Oczywiście nie warto przeciągać tego momentu w nieskończoność, ponieważ maluch będzie potrzebował niezbędnych składników odżywczych do rozwoju oraz powinien kształtować umiejętność żucia, gryzienia i połykania. Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci podkreśla, że moment wprowadzania do diety nowych składników zależy od cech indywidualnych dziecka.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Amerykańska Akademia Pediatrii określają optymalny wiek do rozpoczęcia karmienia stałymi posiłkami jako „po ukończeniu 6 miesiąca życia”, niezależnie od tego, czy maluch jest karmiony piersią, czy mlekiem modyfikowanym.
Zasady te dotyczą żywienia zdrowych niemowląt. Jeśli Twojemu dziecku coś dolega, zalecenia mogą być inne, a o wprowadzeniu do diety słoiczków czy surowych produktów powinien zadecydować lekarz.
Jak sprawdzić, czy dziecko jest gotowe na rozszerzanie diety?
Jeśli Twoje dziecko właśnie ukończyło pół roku, nie oznacza to, że od dzisiaj musisz karmić go stałymi pokarmami. Zwróć uwagę na to, czy dziecko jest gotowe.
Stabilne siedzenie i trzymanie główki to mniejsze ryzyko zakrztuszenia się. Dzieci gotowe do przyjmowania posiłków stałych potrafią stabilnie siedzieć z podparciem, kontrolują ruchy szyi i głowy, wykazują umiejętność koordynacji ruchowo-wzrokowej. Potrafią samodzielnie wkładać jedzenie do ust lub pobierać je z łyżeczki. Zanika u dziecka także odruch wypychania z ust ciał obcych, dzięki czemu dziecko przyjmie pokarm stały, inny niż mleko mamy albo z butelki. Pamiętając o tym, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie i nie należy na siłę tego rozwoju przyspieszać, poobserwuj swojego malucha i zastanów się, czy to już czas, by podać mu posiłek uzupełniający.
Jak zacząć rozszerzać dietę niemowlaka? Jakie pokarmy wprowadzać jako pierwsze?
Po co najpierw sięgnąć, wprowadzając pierwsze pokarmy do diety niemowlaka?
- Przede wszystkim po warzywa i owoce, rodzime, sezonowe, ze sprawdzonego źródła. Zwykle są to jabłka, marchewki, gruszki.
- Produkty zbożowe, takie jak kaszki, płatki, makaron, ryż. Na początek bez glutenu.
- Przetwory mleczne: jogurty, kefiry, maślanki, serki.
Dopiero w następnym kroku, kiedy dziecko oswoi się ze smakiem i konsystencją powyższych składników diety, można podać:
- Mięso i ryby, najlepiej chude.
- Jajka w całości, ale nigdy nie surowe.
- Tłuszcze, takie jak masło, oleje roślinne, ale także w postaci orzechów i pestek, pod warunkiem że orzechy i pestki będą rozdrobnione, np. w postaci masła czy kremu. Tłuszcze odgrywają ważną rolę we wchłanianiu niektórych witamin.
- Rośliny strączkowe. Dlaczego dopiero na tym etapie? Ponieważ mogą mieć działanie wzdymające, a niemowlak nie ma jeszcze w pełni rozwiniętego układu pokarmowego,
- Mleko krowie i inne, także napoje roślinne, jednak tylko jako dodatek do przygotowywanych dań. Mlekiem podstawowym wciąż ma być pokarm matki, ewentualnie mleko modyfikowane aż do ukończenia 12 miesiąca życia.
- Smak posiłków można poprawić, dodając przyprawy, jednak nie sól, ale przede wszystkim świeże i suszone zioła, np. majeranek, oregano, bazylię, miętę. Nie należy dosładzać posiłków cukrem.
Schemat rozszerzania diety po 4 miesiącu życia dziecka
Jeszcze kilka lat temu przygotowywano specjalne tabele, w których można było sprawdzić, jaki produkt należy podać w konkretnym wieku dziecka. Teraz warto kierować się instynktem, ale także tym, jaka jest pora roku i wybierać produkty sezonowe. Zawsze też dietetycy i lekarze zalecają, żeby najpierw podawać warzywa, a później owoce.
Nowy produkt warto zaproponować dziecku nawet kilka razy, także wtedy, kiedy odmawia jego spożycia. Podając przez kilka dni warzywo czy owoc warto też obserwować dziecko, by szybko zdiagnozować ewentualną alergię na dany produkt. Tak samo należy robić przy wprowadzaniu zbóż, zwłaszcza z glutenem, jajek, ryb, produktów mlecznych.
Na początku zaleca się także proponowanie niewielkich porcji — kilka łyżeczek albo gramów. Na przykład 10 do 20 g mięsa gotowanego. Rybę można podać raz w tygodniu do maksymalnie dwóch. Kiedyś też inaczej radzono wprowadzać jajko do diety. Teraz, zamiast karmienia wyłącznie żółtkiem, poleca się użycie całego jajka.
Podczas rozszerzania diety zaleca się żywienie niemowląt ekologicznymi produktami spożywczymi
Wprowadzanie pokarmów stałych do diety dziecka sprawia, że poznaje ono nowe smaki i konsystencje inne niż mleko. Wybierając warzywa i owoce pochodzące ze sklepu, przede wszystkim obawiamy się azotanów, które pochodzą ze sztucznych nawozów. Takie produkty dla dziecka mogą oznaczać wysypkę, ból brzuszka, a nawet wymioty i biegunkę.
Świadomi rodzice coraz chętniej sięgają dla swoich dzieci po produkty, których składniki pochodzą ze zrównoważonych upraw i hodowli ekologicznych. Warto jednak wybrać takie, które będą odpowiednie dla małego organizmu, dlatego, że niemowlęta i dzieci są szczególnie wrażliwe na niekorzystne czynniki pochodzące ze spożywanej żywności.
Żywność ekologiczna dla dzieci – czym się kierować?
Dorośli coraz częściej zwracają uwagę na jakość produktów, z których przygotowują posiłki, także w kontekście karmienia dzieci. Zanim kupisz produkt dla malucha, zwróć uwagę, czy oznaczony został odpowiednim certyfikatem. Normy unijne, którym podlegają także polskie produkty, są bardzo rygorystyczne, a produkt zaakceptowany przez unijnych kontrolerów i oznaczony eko certyfikatem ma gwarancję pochodzenia i jakości, jest odpowiedni nawet dla najmłodszych.
Charakterystycznym znakiem na żywności ekologicznej jest Zielony Euro Liść. Jeśli widzisz taki produkt, oznacza to, że został dopuszczony do obrotu detalicznego, więc przeszedł bardzo rygorystyczne badania. Te dotyczą zbiorów z upraw naturalnych, ekologicznej uprawy roślin i zwierząt, produktów akwakultury i wodorostów morskich, produktów pszczelarskich, przetwórstwa pasz lub drożdży czy wprowadzania na rynek produktów eko, ale importowanych z państw trzecich. Kontroli poddane są więc uprawy, nawozy, z których korzystają rolnicy, dobrostan zwierząt hodowlanych.
Ekologiczne produkty dla dzieci w ofercie naszego sklepu z ekologiczną żywnością
Podczas karmienia niemowlaka niezwykle ważny jest wybór odpowiednich produktów, także pod względem ich jakości. W sklepie z ekologiczną żywnością PyszneEko.pl znajdziesz ekologiczne produkty dla dzieci oznaczone między innymi certyfikatem Zielony Euro Eiść. To znak przyznawany przez Komisję Europejską. Jeśli producent stosuje zasady eko uprawy i eko hodowli zwierząt, jego produkty są nim oznaczone. Konsumentom ułatwia to robienie zakupów i gwarantuje, że produkty dla dzieci spełniają najwyższe wymogi i można je podawać nawet niemowlętom. Ekologiczna żywność dla dzieci jest także smaczna, sycąca, doskonale sprawdza się i w domu, i w podróży z maluchem.
